Na području severnog Banata, do 1946. godine nije postojala ustanova za prikupljanje, stručno obrađivanje i čuvanje arhivske građe, nego su sami njeni stvaraoci , na osnovu tadašnjih propisa, odbirali šta treba čuvati, a šta izlučivati kao bezvredan materijal. Odlukom gradskog narodnog odbora Kikinda od 7 novembra 1946. godine, osnovano je Arhivsko područje br. 5 (ovaj dokument,nažalost, nije sačuvan) ali ne kao samostalna ustanova, već u sastavu Gradskog muzeja u Kikindi, za teritoriju današnjih opština Kikinda, Čoka i Novi Kneževac.
Od 1.1.1955. godine, takođe rešenjem GNO Kikinda, Arhiv je odvojen od Muzeja i nakon više statusnih i drugih promena, od 1.1.1991. dobija naziv pod kojim i danas radi – Istorijski arhiv. Arhiv obavlja spoljnu zaštitu u 260 evidentirane registrature sa preko 17.000 metara arhivske građe i registratorskog materijala. U samom arhivu smešteno je 2100 m. arhivske građe na preko 2500 m polica. Građa je raspoređena u 389 fondova i 6 zbirki. Vremenski raspon građe je od 1747. do 2011. godine a pisana je na srpskom, mađarskom, nemačkom i latinskom jeziku. Dvanaest fondova sa 175 m građe kategorizovani su kao kulturno dobro od izuzetnog značaja, a dvadeset i šest kao kulturno dobro od velikog značaja. Gotovo svi fondovi su tehnički sređeni, najstariji su i analitički obrađeni. Građa iz mlađeg perioda koristi se u upravno pravne svrhe (tzv. operativna građa) dok je starija, predmet interesovanja istraživača (tzv. istorijska građa). Danas u Arhivu ima jedanaest zaposlenih, od kojih su devet stručni radnici. U proteklom periodu u Arhivu je radilo ukupno 42 radnika. Svi su oni predano, vredno, odgovorno i mukotrpno stvarali ono što se danas savesno čuva, sređuje i obrađuje.
Arhivska biblioteka sadrži oko 2000 knjiga, pre svega iz zavičajne i regionalne istorije, umetnosti, kulture i sl. Arhiv je izdao i preko 20 knjiga i publikacija iz lokalne istoriografije koje se odnose na period vremenskog raspona postojeće arhivske građe i dragocen su prilog proučavanju i razumevanju istorije severnog Banata.
